A. Geothermie als bijzondere bronkans

Wat zit er onder onze voeten, en wat kunnen we ermee? Tijdens dit praktijklab komt aan bod: hoe werkt geothermie, wat is het verschil met andere vormen van bodemenergie, en wat maakt een locatie geschikt voor geothermie? We laten zien wat we al weten over de geologische potentie voor geothermie in Brabant, mede dankzij de onderzoeksboringen van het SCAN-programma van EBN. Ook laten we zien hoe zo’n onderzoeksboring in z’n werk gaat, en vertellen we hoe de provincie samen met partners werkt in het actieplan Versnelling Geothermie Brabant.

Erik Heskes, Projectleider Ondergrond, Provincie Noord-Brabant
Claire de Smet, Beleidsmedewerker Warmte, Provincie Noord-Brabant
Denise Maljers, Afdelingshoofd Kartering, TNO-Geologische Dienst Nederland

B. Actualiteiten in de warmtetransitie

Anne Melchers van het ministerie van Klimaat en Groene Groei praat het publiek in een half uur bij over de voortgang van de Wet collectieve warmte in de Eerste Kamer en de effecten die het wetsvoorstel nu al heeft op de sector, de ontwikkelingen op de zoektocht naar betaalbare warmte en de spannende vraagstukken waar een volgend kabinet knopen over door mag hakken.

Anne Melchers, Clustermanager Collectieve Warmte, Ministerie van Klimaat en Groene Groei

C. De regierol van de gemeente onder de Wcw
Tijdens deze sessie gaat het Nationaal Programma Lokale Warmtransitie (NPLW) in op de regierol van gemeenten in de warmtetransitie. De Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw/Bgiw) geeft gemeenten instrumenten om regie te nemen, zoals vaststellen in welke wijken er een warmtenet komt. Waarom is dat, wat zijn die instrumenten en welke overwegingen maken gemeenten? We behandelen:

• De kaders uit de wet;
• Het warmteprogramma als startpunt om te komen tot een warmtenet of all-electric oplossing;
• Dilemma’s die we zien in de praktijk;
• Randvoorwaarden voor een ambitieus en kansrijk warmteprogramma

Maureen van Eijk, Directeur, NPLW

D. Tarieven in de warmtetransitie

• De overgang naar kostengebaseerde tarieven
• Efficiëntieprikkels
• Kosten berekenen aan de hand van de RAR
  

Julia Eijkens, Programmacoördinator Warmte, Autoriteit Consument & Markt
Bram Borst, Senior Econoom, Autoriteit Consument & Markt

E. Het subsidielandschap in de warmtetransitie

• Stimulering van duurzame warmte
• Investeringssubsidies

Tim Mooiman, Adviseur Energietransitie, RVO
Peter van Vugt, Senior Adviseur Duurzame Warmte en Koude, RVO

F. Samen sterk voor verduurzaming VvE’s

Binnen de MRE – een samenwerking van 21 gemeenten in Zuidoost Brabant – werken lokale coalities aan een ondersteuningsstructuur voor de verduurzaming van woningen. Deze coalities krijgen financiële steun vanuit de RES-regio MRE, en de inzichten die zij opdoen worden gedeeld met de hele regio.

Tijdens deze sessie geven we het podium aan twee coalities die zich richten op de verduurzaming van VvE’s: één uit het landelijk gebied (gemeenten Bergeijk en Bladel) en één uit het stedelijk gebied (gemeenten Best, Eindhoven, Geldrop-Mierlo en Veldhoven). De trajecten zijn nog volop in ontwikkeling, dus we krijgen te horen hoe de samenwerking hen helpt én welke eerste lessen ze trekken uit hun aanpak.

Natascha van Bommel, Procesmanager Warmtetransitie, Metropoolregio Eindhoven
Gabriël van Houtert, Procesmanager Gebouwde Omgeving, Metropoolregio Eindhoven

G. Direct aan de slag met een lokaal warmtebedrijf

De warmtetransitie vraagt om actie – niet morgen, maar vandaag. Wat moet je nú regelen om straks klaar te zijn? Welke keuzes liggen er op tafel en welke keuzes kun je met een gerust hart al maken?
In dit praktijklab voor overheden en samenwerkingspartners verkennen we samen de no regret-maatregelen die direct uitvoerbaar zijn. Denk aan techniek, vergunningen, aandeelhouderschap, organisatie en diensten. We bieden je overzicht en structuur met onze menukaart: alle essentiële keuzes helder op een rij. Daarnaast delen we concrete praktijkvoorbeelden van uiteenlopende warmtebedrijven waar we als InWarmte nu al bij betrokken zijn. Of je nog in de verkenningsfase zit of al concrete stappen wilt zetten, dit lab helpt je verder. Pragmatisch en professioneel.

Vincent Smeele, Directeur, InWarmte

H. Niet wachten maar doen: samenwerken aan warmtenetten tussen Warmtewet en Wcw

De overgang van de huidige Warmtewet naar de toekomstige Wcw brengt veel onzekerheid met zich mee. Projecten dreigen te vertragen doordat nog niet alles duidelijk is, terwijl de warmtetransitie vraagt om tempo. Hoe zorg je er als Gemeente, warmtebedrijf en adviseur voor dat je nú stappen kunt zetten en tegelijkertijd toekomstbestendig bent?
In dit praktijklab nemen de Gemeente Venlo, Linthorst Energy en AKD u mee in een gezamenlijke zoektocht naar werkbare structuren en afspraken om warmtenetten wél door te laten gaan.

Karlijn Wisse, Directeur, Linthorst Energy
Mark Huson, Projectleider, Gemeente Venlo
Anne Platenkamp, Ontwikkelaar Duurzame Energie, Linthorst Energy
Spreker namens AKD
Keesjan Meijering, Partner, AKD
Eelkje van de Kuilen, Advocaat/Partner, AKD

I.Data en informatie ondergrond leidraad voor de warmtetransitie

• Wat is de rol van de ondergrond in de warmtetransitie?
• Hoe kunnen aardwarmte (geothermie) en warmteopslag optimaal ingepast worden in het energiesysteem van de toekomst?
• Hoe geschikt is de Nederlandse ondergrond voor aardwarmte en waar in Nederland is aardwarmte kansrijk?
• Welke data en informatie van de ondergrond heb je nodig om de potentie van aardwarmte te bepalen en waar vind je die?
• Kom je bij onze stand nieuwe functionaliteiten van ThermoGIS testen die helpen bij jouw RES-plannen?

Met een interactieve demo en kennisquiz laten wij zien waar en hoe je informatie kunt vinden over de regionale potentie van aardwarmte in Nederland. Ook gaan we in op warmteopslag en de opties voor de realisatie van warmtenetwerken. Dit doen wij aan de hand van tools en informatiesystemen die wij ontwikkeld hebben ter ondersteuning van de warmtetransitie. En: kom ook onze nieuwe functionaliteiten testen van ThermoGIS die bij RES-plannen kunnen ondersteunen.

“Wij” zijn de Geologische Dienst Nederland van TNO. Deelnemers aan het Warmtecongres zijn op 9 oktober harte welkom om met ons kennis te maken en ons praktijklab te bezoeken.

Rixt Altenburg, Geoloog, TNO Geologische Dienst Nederland (TNO-GDN)
Stefanie Bus, Geohydroloog, TNO Geologische Dienst Nederland (TNO-GDN)

1. De rode peper in je warmteprogramma – Een kennistafel vol smaak, scherpte en lef
   • Ontdek welk “smaakprofiel” jouw warmteaanpak heeft: mild, pittig of extra heet
   • Stel je eigen recept samen voor een succesvol warmteprogramma
   • Ga naar huis met frisse ideeën en een flinke dosis pit voor je volgende stap

   Andy Engel, Senior Adviseur Energietransitie, Gemeente Eindhoven

2. ---

   De warmtetransitie: hoe doen we dat in Brabant?
   

   • De realisatie van een Regionaal Warmtebedrijf, een Kennispunt Warmte en een Brabantse Aanpak Besparen dragen bij aan de versnelling van de warmtetransitie in Brabant
   • Samenwerking met regio’s, gemeenten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en andere partijen is cruciaal voor het bouwen van een energiesysteem dat klaar is voor de toekomst
   • Als we zo doorgaan in Brabant worden de doelen voor een emissievrije gebouwde omgeving in 2050 gehaald

   Iris Bögels, Beleidsmedewerker Verduurzaming Gebouwde Omgeving, Provincie Noord-Brabant
   Nicole Maas, Programmastrateeg Energie, Provincie Noord-Brabant

   ---

3. Wat levert een plan-MER op? Lessen uit Utrecht
   • Hoe integreer je een plan-MER op een slimme manier in je gemeentelijk warmteprogramma?
   • Waarom helpt een plan-MER bij een zorgvuldig en transparante keuze voor een voorkeursoplossing?
   • Wat levert het op in de praktijk?

   Vera Haaksma, Teamleider Energie-infrastructuur, Gemeente Utrecht
   Mirjam Harmelink, Projectmanager Warmteprogramma, Gemeente Utrecht

   ---

4. Warmtenet Zuid-Limburg
   • Publiek regionaal warmtenet in samenwerking met 10 gemeenten, provincie, Enexis en EBN
   • Ontwikkelen vooruitlopend op de Wcw; omgaan met onzekerheid
   • Klein beginnen maar groot denken; toekomstbestendig ontwikkelen

   Thijs Pepels, Senior Warmtetransitie, Provincie LimburgMirjam
   Jean Sijmons, Projectmanager Warmtetransitie, Gemeente Sittard-Geleen

   ---

5. Bodemnet Wierden: ZLT goedkoper, sneller en overal

   • Waarom is een bodemnet financieel aantrekkelijker dan andere ZLT warmtenetten?
   • Waarom is een bodemnet schaalbaar en heeft het geen vollooprisico?
   • Hoe kun je snel een bodemnet realiseren?

   René Buvelot, Initiatiefnemer, Uiteigenbodem
   Dino Gaya Walters, Initiatiefnemer, Uiteigenbodem

   ---

6. Wanneer is warmte betaalbaar?
    
   Gemeenten werken hard aan hun warmteprogramma’s, die eind 2026 klaar moeten zijn. Een betaalbaar alternatief voor aardgas is daarbij cruciaal. Sterker nog: om een wijk volledig aardgasvrij te maken, is het wettelijk verplicht om de betaalbaarheid aan te tonen. Maar wat verstaan bewoners onder ‘betaalbaar’? Onder welke voorwaarden vinden zij kosten voor duurzame warmte acceptabel? En wanneer vinden zij collectieve of duurzame warmte een aantrekkelijk alternatief? Zestien gemeenten en EBN onderzochten dit voorjaar hoe bewoners denken over deze vraagstukken
   Onderzoekers Shira Hollanders (Populytics) en George Wurpel (MSG Strategies) delen onder leiding van Mireille Jongen (EBN) de landelijke resultaten. Laat je inspireren door de inzichten, uitkomsten en doe praktische handvatten op.

   Shira Hollanders, CEO en Senior Onderzoeker, Populytics
   George Wurpel, Partner, MSG Sustainable Strategies
   Mireille Jongen, Business Developer Nationale Deelneming Warmte, EBN

   ---

7. Warmteopslag en buffers
   

   ---

8. Glastuinbouw en gebouwde omgeving combineren in Regionaal Warmtenet Oostland
   
   NetVerder werkt samen o.a. met gemeenten, provincie, glastuinbouwondernemers en warmtebronontwikkelaars aan een regionaal warmtenet in het Oostland. Het Oostland is een groot en divers glastuinbouwgebied waarin al vanuit veel (lokale) warmtebronnen warmte wordt geleverd aan tuinders. We werken samen om ook warmte te brengen naar de clusters die nog geen warmtelevering plaats vindt en om van al deze losse projecten een geheel te maken dat zorgt voor betaalbare, betrouwbare en duurzame warmtelevering. We nemen jullie graag mee in hoe we werken aan een toekomstbestendig systeem waarin ook de gebouwde omgeving in de toekomst aangesloten kan worden.

   Edwin van Vliet, Projectontwikkelaar Warmte, NetVerder
   Ewout Hekhuizen, Senior Gebiedsontwikkelaar, NetVerder

   ---

9. Hoe kom je tot realistische en onderbouwde warmte-oplossingen voor het Warmteprogramma?
   • Kosten- en rekensystematiek WAT-kaart 3.0
   • Hoe creëer je draagvlak bij stakeholders?
   • Hoe kom je aan goede data?

   Marie-Emilie Ingen Housz, Adviseur Warmte en Koude, Gemeente Rotterdam
   Roland van Rooyen, Duurzame Ontwikkeling & Energie, Gemeente Rotterdam

   ---

10. De netimpact van warmtenetten: niet vanzelfsprekend beter dan warmtepompen

    Tijdens deze sessie bespreekt Stedin de invloed van warmtenetten op het elektriciteitsnet in de gebouwde omgeving. Hoewel warmtenetten cruciaal zijn voor de warmtetransitie, worden ze niet altijd ontwikkeld met oog voor het elektriciteitsnet. De piekvoorziening van een warmtenet is (potentieel) het grootste risico voor het elektriciteitsnet. Diverse ontwerpkeuzes kunnen, eventueel in combinatie met elkaar, juist voor zeer netbewuste warmtenetten zorgen. Deze worden toegelicht tijdens de sessie

    Maarten Bijl, Regiodirecteur Zuid-Holland, Stedin

    ---

11. Duurzame warmte in tijden van netcongestie
    • Wat vindt de netbeheerder?
    • Moet alle duurzame warmte collectief?
    • Wanneer zijn alle stakeholders (inwoners, ontwikkelaars, netbeheerders, gemeenten, warmtebedrijven) tevreden

    Joris Pouw, Senior Consultant Energietransitie, Arcadis Nederland
    Ronald van der Horst, Senior Consultant Energietransitie, Arcadis Nederland

12. ---

    ZLT-micronetten in beeld: waar werken ze voor wijk en bewoners?

    • Wanneer wel/ wanneer niet? Kleine netten bieden om lokaal invulling te geven aan duurzame warmteambities. Toch passen ze niet overal, en kunnen ze kostenintensief zijn. Wanneer is de realisatie kansrijk?
    • Voor en door de wijk: Lokale samenwerking met bewoners, corporaties en partners vergroot het draagvlak én de slagingskans.
    • Toekomstbestendig verwarmen: Kleinschalige netten maken het mogelijk om flexibel en modulair in te spelen. Het maakt de ruimte om organisch warmtenetten te laten groeien.

    Rogier Duijff, Adviseur Duurzaamheid, DWA

13. ---

    Hoe stel je een warmtekavel vast?

    • Hoe bepaal je de omvang van een warmtekavel binnen de wettelijke criteria?
    • Wat zijn de uitdagingen en kansen bij gemeentegrensoverschrijdende warmtekavels?
    • Hoe ga je om met kleine collectieve warmtesystemen binnen een groter warmtekavel (of daarbuiten)?

    Ahmed Achbari, Opgavemanager Warmtenetten, NPLW
    Koen Vermeulen, Projectmanager Juridica, NPLW

    ---

14. Warmtenetten? Zo krijg je grip op de investeringskosten.

    Rekenen met kengetallen bij het bottom-up begroten van warmte distributienetten brengt onverantwoorde risico’s met zich mee. Tijdens deze Kennistafel vertellen experts van Witteveen+Bos hoe je wel tot realistische kostenramingen van warmtedistributienetten komt. Bij een warmtenetproject in Heeg bleek een factor 4 verschil te zitten in de begroting van de eerste haalbaarheidsstudie en de laatste begroting. In de praktijk blijkt de hoogte van de kosten sterk locatie-afhankelijk.

    Begrip van lokale kostendrijvers is dan ook essentieel voor het realistisch begroten van warmtenetten. Meewegen van lokale omstandigheden is een belangrijke indicator voor het succesvol selecteren van kansrijke startbuurten. Met gedegen onderzoek naar de kostendrijvers op een specifieke locatie en lokale kennis van collega’s bij de gemeenten kan realistischer worden begroot en zorgen dat gemeenten op kansrijke locaties een project start.

    De volgende onderwerpen komende aan bod:

    • Uit welke onderdelen zijn de investeringsposten opgebouwd? (Van distributienet tot en met de woningaansluiting)
    • Welke factoren werken kostenverhogend op de totale investeringskosten? 
    • Wat is het verschil tussen bouwkosten en investeringskosten?
    • Hoe kunnen gemeenten tot betere ramingen en haalbare plannen komen?
    • Nieuwe inzichten vanuit de gemeente Haarlem: verschil in investeringskosten bij vervanging van het riool tussen wel of niet voorsorteren met (toekomstige) aanleg van een warmtenet.

    Casper Hügel, Adviseur Duurzame Energiesystemen, Witteveen+Bos

    Justin van Velthuijsen, Groepsleider Binnenstedelijk Ontwerpadvies, Witteveen+Bos

    ---

15. Netbewuste Nieuwbouw
    
    Nieuwbouw wordt aardgasvrij, maar netcongestie dreigt roet in het eten te gooien voor de grote woningopgave in ons land. Dit dwingt gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelaars tot nadenken over netbewuste nieuwbouw. Aan de hand van twee casussen bespreken we wat dit betekent voor de keuze voor een warmteoplossing in een nieuwe buurt of wijk. Hebben warmtenetten vanaf nu de voorkeur of blijft een individuele warmtepomp de standaard?

    Jeroen Daey Ouwens, Senior Consultant, Eiffel Projects

    ---

16. Uitvoeringskracht: mensen met vermogen
    
    De Wgiw spreekt over uitvoeringskracht, de Wcw gebruikt de term realisatiekracht. In ieder geval: gemeenten, provincies, netwerkbedrijven, etc. hebben mensen nodig met het vermogen om te werken aan de transitie naar duurzame warmte. Mensen met inhoudelijke kennis, die bovendien samenhang zien, goed kunnen samenwerken en de samenleving ondersteunen. En die mensen zijn er vaak (nog) niet. We verkennen verschillende strategieën om samen op sterkte te komen: (tijdelijke) inhuur van mensen met potentie, ondersteuning met kennis en opleiding van nieuwe mensen.

    Matty van Ewijk, Senior Consultant, Eiffel Projects

    ---

17. De kleinere gemeente aan zet; Energieneutraal Biest-Houtakker
    • Een sterk bewonersinitiatief, de perfecte basis voor draagvlak
    • Hoe kun je als kleine gemeente “in the lead” blijven?
    • Hoe werkt het uitdaagrecht?
    • Collectief omgaan met warmtepomp oplossingen

    Huub Glas, Procesbegeleider, Buurtwarmte 

A. Hoe zet je beschikbare duurzame warmtebronnen slim in?

Het ministerie van Klimaat en Groene Groei geeft met het Ontwikkelperspectief Duurzame Warmtebronnen (ODW) een compleet beeld van duurzame warmtebronnen en de beschikbaarheid en uitdagingen van de bronnen. Uit het ODW blijkt dat er voldoende potentie is aan warmtebronnen voor de collectieve warmtevraag in 2050. Maar hoe zet je deze bronnen slim in? Hoe bepaal je welke bron het beste past? En waar moet je op letten bij het opmaken van een bronnenstrategie? In deze sessie krijg je een toelichting op het ODW, gaan we dieper in op de verschillende warmtebronnen en lichten verschillende gemeenten hun aanpak rondom de bronnenstrategie toe.

Kimberly Tjon-Ka-Jie, Senior Beleidsmedewerker, Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Max Brouwer, Beleidsadviseur Collectieve Warmte, Ministerie van Klimaat en Groene Groei
Ronald Zwart, Projectleider Energietransitie, Gemeente Eindhoven
Els van der Roest, Beleidsadviseur Duurzame Warmte/Aquathermie, Gemeente Utrecht
Theo Venema, Projectmanager Business Development, WarmteStad
Marinus Stulp, Senior Beleidsmedewerker Energietransitie, Gemeente Den Haag
Annelies Kronenberg, Senior Beleidsmedewerker Strategie & Beleid Energietransitie, Gemeente Den Haag

B. De Wcw en Wgiw als bouwstenen voor de warmtetransitie

Voor de realisatie van de warmtetransitie is wet- en regelgeving nodig. Zo biedt tariefregulering duidelijkheid aan zowel de verbruiker als het warmtebedrijf. Ook eisen aan verduurzaming van warmte en de taken en verplichtingen van warmtebedrijven zal men wettelijk moeten vastleggen om zekerheid te bieden aan de betrokkenen. Ten minste zo wezenlijk is het om te regelen hoe een gemeente een warmtekavel vaststelt en daarvoor een warmtebedrijf aanwijst.

Dit en veel meer gaat de Wcw regelen als opvolger van de Warmtewet. Tegelijkertijd maakt de Wgiw het mogelijk in wijken gas uit te faseren en daarvoor een alternatief te ontwikkelen.

Hoe maakt deze nieuwe wetgeving een succesvolle warmtetransitie mogelijk? Wat gebeurt er met bestaande warmteprojecten? En is het mogelijk warmteprojecten – met publieke middelen – te ondersteunen? Op deze en andere vragen gaan wij in tijdens deze deep dive.

Iman Brinkman, Advocaat/Partner, Pels Rijcken

C. Van inzicht tot impact: hoe slimme businesscases warmtenetten laten slagen

Het realiseren van een haalbaar en betaalbaar warmtenet voor zowel het publieke warmtebedrijf als inwoners is vaak nog een uitdaging. Technische keuzes, investeringen en onzekerheden rond participatiegraad maken dat veel (nog) niet tot uitvoering komen.
In deze interactieve deep dive krijg je de belangrijkste inzichten om die uitdagingen te tackelen. Door het samenspel van technische en financiële expertise en lessen uit de financiering van andere duurzame energieprojecten, duiken we in de businesscase, afhankelijkheden en de financiering van een project.
Je gaat naar huis met concrete handvatten om de haalbaarheid en betaalbaarheid van warmteprojecten te vergroten – zodat meer inwoners kunnen overstappen naar duurzame warmte tegen concurrerende condities.

Bernard Stornebrink, Senior Energy Finance Consultant, Enber

D. Van Bron tot Buurt
De onzichtbare verbinding tussen bron en afnemer die het warmtenet vormt

In 75 minuten duiken we in de technische kern van warmtenetontwikkeling: hoe breng je een concept tot leven in een complexe onder- en bovengrond?
We richten ons op de technische puzzel van beschikbare ruimte, de praktische uitdagingen bij de uitvoering en het inspelen op de eisen vanuit de omgeving. Zo krijg je een helder beeld van hoe de ruggengraat van een warmtesysteem daadwerkelijk vorm krijgt.

In deze interactieve workshop werk je aan een praktijkcasus: het gezamenlijk ontwerpen van een warmtenet. De deelnemers worden verdeeld over een aantal tafels, waar telkens een expert aanwezig is om vragen te beantwoorden en ondersteuning te bieden. In kleine groepen ga je stap voor stap aan de slag met het ontwerpproces en de uitdagingen die daarbij komen kijken.
Tussendoor is er ruimte voor plenaire momenten, waarin de verschillende ontwerpen en ideeën worden besproken en vergeleken.
Het doel van de workshop is niet alleen om samen tot creatieve en doordachte oplossingen te komen, maar ook om je een inkijk te geven in wat er allemaal komt kijken bij het maken van een goed, veilig en uitvoerbaar ontwerp.

Yvo Tieleman, Adviseur, Spherio Tech / Rotterdam Engineering