In aanloop naar het Nationaal Warmte Congres spreken we met Marloes Vinken van De Goede Woning uit Apeldoorn. Zij vertelt onder andere over de rol van de Goede Woning in de overstap naar duurzame warmte in de 4 wijken van de toekomst in Apeldoorn, maar vertelt ook tegen welke dilemma’s zij aanlopen als woningcorporatie.
Kun jij jezelf voorstellen en wat is jouw functie bij de Goede Woning in relatie tot het Nationaal Warmte Congres?
Ik ben Marloes Vinken en ik ben Opgavemanager Duurzaamheid & Planmatig onderhoud bij De Goede Woning in Apeldoorn. Ik hou mij bezig met de verduurzaming van ons bezit en coördineer dit proces in combinatie met planmatig onderhoud en projecten. Daarnaast ben ik aanjager van een speerpunt Duurzaam in ons Kompas #Goed wonen: nu en later.
Gemeente Apeldoorn werkt samen met stakeholders aan de opgave om de gebouwde omgeving aardgasvrij te maken. In 2021 is de Transitievisie Warmte (TVW) gemaakt en vastgesteld. Nadat de visie is vastgesteld zijn we verdergegaan met de implementatie van deze visie. Hiervoor is er een Uitvoeringsagenda Warmte (UAW) gemaakt waarin het proces is beschreven en hoe de samenwerking is ingevuld met de ketenpartners. Er is een organisatievorm vastgesteld met 3 transitiesporen. Er is een kernteam UAW samengesteld met een programmamanager Energietransitie en 3 trekkers op de transitiesporen met ondersteuners aangevuld met één vertegenwoordiger vanuit de corporaties en één vanuit Liander. Het doel van het kernteam is te monitoren of uitvoering van de transitiesporen wordt gegeven aan de inhoud van de UAW en daarmee aan de route zoals vastgelegd in de TVW. Ik vertegenwoordig de Apeldoornse corporaties in het Kernteam.
Wat doet de Goede Woning in Apeldoorn en welke verbinding is er met de stad Apeldoorn?
De Goede Woning is een woningcorporatie met ca. 8000 woningen in de gemeente Apeldoorn. De woningen zijn verdeeld over Apeldoorn, maar het grootste bezit staat in Apeldoorn-Zuid. Wij zijn de grootste coöperatie van Apeldoorn en werken nauw samen met de andere corporaties Ons Huis, de Woonmensen, Veluwonen en Mooiland.
Wat is de rol van de Goede Woning in de overstap naar duurzame warmte in de wijken Kerschoten, de Maten, de Parken en Loenen?
Er zijn 4 wijken van de toekomst. Dit zijn Kerschoten, de Maten, de Parken en Loenen. Deze wijken zijn na overleg als eerste aangemerkt om als eerste van het gas af te gaan.
Samen met gemeente Apeldoorn, de andere corporaties en Liander zorgt de Goede Woning ervoor om de samenwerking te continueren en professionaliseren om stappen te zetten in de uitvoering van de warmtetransitie. Daarnaast zijn wij, als de Goede Woning, gebouweigenaar en verhuurder en moeten zorgen voor het transitie klaarmaken van de woningen en kijken naar wat dit betekent voor onze huurders. Het gaat over de belasting tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, maar ook wat de impact op het gebruik van de installaties kan zijn zoals het bedienen van de warmtepomp of bijvoorbeeld het elektrisch koken. Hierbij speelt ook dat het een financieel aspect is op de energierekening als de woning wordt verduurzaamd.
Hoe komen jullie tot de beste eindoplossingen en hoe organiseren jullie de processen?
Bij een energie neutrale eindoplossing zoeken wij de interne- en externe samenwerking op en houden we rekening met ieders belangen. De keuzes die we maken hangen samen met de gekozen energiebron en de natuurlijke vervangingsmomenten van planmatig onderhoud. Wij hanteren als uitgangspunt de TVW. Dit geeft ons handvaten. Er zijn veel aspecten waar we rekening mee moeten houden en dat gaat verder dan alleen de verduurzamingsopgave. Het raakt ook onze maatschappelijk en sociale opgaves en andere zaken zoals de landelijke- en gemeentelijke prestatieafspraken. We proberen de processen zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen en dat is best een uitdaging. Gemeente Apeldoorn heeft daarom de regierol voor de gezamenlijke ambitie om in 2050 energieneutraal en aardgasvrij te zijn.
Hoe houden jullie rekening met de koppelkansen in de openbare ruimte en de sociaal-maatschappelijke vitaliteitsagenda van Gemeente Apeldoorn?
We hebben integraal overleg in onze organisatie tussen de afdelingen en maken gebruik van opgavemanagers. De opgavemanagers zijn aanjagers van ons kompas; ‘samen verder buurten’. Hiermee zorgen we dat onze eigen ambitie wordt gehaald en dat we onze doelgroep verbreden. Dit betekent afdeling overstijgend werken, zodat we van elkaar weten wat we doen. Dit doen we door samen naar wijken en buurten te kijken en deze verder uit te diepen in complexsessies. We werken samen met zorgpartijen en andere sociaal maatschappelijke partners. We haken andere onderwerpen hierbij aan zoals klimaatadaptatie en circulariteit.
Tegen welke dilemma’s lopen jullie als Wooncorporatie aan?
Er zijn verschillende dillema’s waar wij tegenaan lopen:
- Er is onduidelijkheid over wat de toekomstige warmteoplossing (bron) is in bepaalde wijken. Hierdoor doen we aannames. We combineren de natuurlijke vervangingsmomenten samen met de verduurzaming, maar daarbij zijn de te maken keuzes lastig;
- Er worden keuzes gemaakt om warmtepompen in de woningen te plaatsen. Dit betekent een uitdaging op gebied van de plaatsbepaling. Dus is er wel ruimte en wat is er nodig op het gebied van het leidingverloop. Er is relatief nog weinig ervaring op dit gebeid en de techniek staat niet stil;
- Technische ontwikkeling gaat snel. In hoeverre willen we voorop lopen met nieuwe technieken?;
- Aansluitingen op het Liander netwerk levert een probleem op i.v.m. het aansluiten van zonnepanelen;
- Tot welk niveau gaan we woningen isoleren? Soms is het aanbrengen van een minimale isolatie in verhouding erg duur;
- We gaan er in onze planvorming vanuit dat de isolerende maatregelen voldoende zijn zodat de energielasten niet stijgen voor onze huurders, maar de praktijk moet dit wel gaan uitwijzen. Het hangt erg samen met bewonersgedrag;
- Hoe krijgen we alles in 1-lijn als het gaat om kopers en huurders. Wij hebben ook gespikkeld bezit waar koopwoningen tussen de huurwoningen zitten. Het verduurzamen van de schil is een probleem zoals bij dakisolatie;
- Als vastgoed eigenaar wil je keuzes hebben tussen verschillende alternatieven. Het blijft een uitdaging om alle scenario’s boven tafel te krijgen en daarbij een zorgvuldige complexafweging te maken;
- De uitvoerbaarheid van de plannen is een uitdaging op gebied van de planning, de beoogde kwaliteit en de inzet van gekwalificeerd personeel;
- Bij veel maatregelen in de woning zijn wij afhankelijk van de medewerking van huurders;
- De geplande overgang naar gasloos zit voor het merendeel van de corporatiewoningen in pieken, zoals in 2030 en 2035. We kunnen niet allemaal op hetzelfde moment met z’n allen van het gas af. Programmering van de TVW (planning) moet op elkaar afgestemd worden;
- De inzet en capaciteit bij de woningcorporaties op alle niveaus wordt gevraagd. Hoe organiseren we dit op een goede manier met elkaar?
Wil je meer informatie over de rol van de woningcorporaties in deze warmtetransitie? Op het Nationaal Warmte Congres vertellen experts hier meer over, waaronder Arno klein Goldewijk (Manager Warmtetransitie, Gemeente Apeldoorn), Marloes Vinken (Opgavemanager Duurzaamheid & Planmatig Onderhoud, Woningcorporatie De Goede Woning) en Jeroen Knoop (Programmacoördinator Vastgoed en Projecten, Woningcorporatie Ons Huis).
